Het fascinerende inzicht van een VCA audit bij een van mijn klanten was, dat de auditor strikt genomen niet geïnteresseerd was in de veiligheid in de prefabwerkplaats omdat de opdrachtgever daar geen belang bij had. Hij moest zich beperken tot de veiligheid in de uitvoering op het terrein van de opdrachtgever. Dat het voor de opdrachtgever van belang was dat er geen vertraging op zou treden in zijn project als er zich ongevallen in de prefabwerkplaats zouden voordoen bewijst dat de VCA geen managementsysteem is. Vertraging in de levering van het prefab, verstoort het proces op de bouwplaats. Als er een bron is van gevaar, is het wel de verstoring van voorgenomen (lees geplande) werkzaamheden. Wij mensen kunnen namelijk helemaal niet zo snel schakelen en al helemaal niet de consequenties overzien als er een draai gegeven wordt aan de Rubicube die elke organisatie is. Zelfoverschatting en stoere taal liggen dan op de loer. Ik ben flink, dus ik doe link, wie kent deze slogan nog?
Veilig werken begint bij de afdeling verkoop, maar daar komt de VCA auditor niet, de verkoper die zijn omzetdoelstelling moet halen en dus dit werk moet scoren geeft uitvoeringstijd weg en zet de planner en de inkoper voor het blok. Daar ligt de kiem voor toekomstig onveilige methoden en technieken met ongekwalificeerd personeel waarop niet wordt toegezien. It is about the process stupid.
Die verkoper die ligt te woelen van zijn omzetdoelstelling en door de opbouwende stress naar het eind van het budgetjaar in kerstvakantie last van zijn hart krijgt, of huiduitslag of maagklachten, daar komt de VCA Auditor niet, evenmin als de meeste RI&E opstellers en OHSAS auditoren overigens, daar moet ik eerlijk in zijn. Vervolgens moet de Nederlands geboren voorman op het project, waar de VCA auditor wel mag komen, het doen met anderstaligen en "anders culturelen" die wel goedkoop zijn maar niet kunnen mengen, PSA op de werkvloer, discriminatie, zogenaamde grapjes over en wat dies meer zij in de hedendaagse schaftruimte waar een ieder op zijn smart phone zit te kijken om vooral geen contact met deze vreemden te hoeven leggen.
Toch echt wel systeem geïnduceerde stress, waar in een checklist geen ruimte voor is om er iets van te zeggen, laat staan mee te wegen in de certificeringsbeslissing.
Dus de overstap naar de ISO 45001 is dan snel gemaakt, maar altijd in combinatie met de 9001 (orderdoorloop) en 14001 (milieuschade beperken). Immers, een samenhangend systeem geeft de spelers in dat systeem meer inzicht in de samenhang tussen kwaliteit, alles in een keer goed en op tijd; milieu, geen productieafval door herstel van fouten en veiligheid en gezondheid door de toepassing van methoden en technieken die passen bij het opleidings- en ervaringsniveau van de mensen en de omstandigheden waaronder het project gerealiseerd moet worden. In een systeem is samenwerking onontbeerlijk voor een gezamenlijk resultaat.
Een checklist focust op het behalen van vinkjes, niet op de kwaliteit achter de vink.
Een systeem moet ontwikkelen naar totale samenhang, het werk van het European Forum for Quality Management is een aanrader. Helaas werd dat gekaapt door het Instituut Nederlandse Kwaliteit en werd er prijs uitgeloofd! Alsof we alleen meedoen als we iets kunnen winnen.......Brrrr. In een systeem kan de organisatie zichzelf vinden, het antwoord op de vraag waarom we het doen en daagt uit tot (zelf)reflectie en bescheidenheid en daarmee terughoudendheid. Een prijs verleidt tot valsheid in geschrifte en het zich beter voordoen dan men werkelijk is, kwaliteit en milieu en veiligheid is geen wedstrijd, eenmaal over de finish stort je doorgaans in.